Paradigma Nedir?

Paradigma Türk Dil Kurumu tarafından değerler dizisi olarak özetlenmiştir. Yunanca kökenli [paradi’gma] kelimesinden gelir. Kullanımı 1960’lardan bu yana bilim çevresinde epistemolojik içerikleri açıklamak için kullanıldı. Kullanım alanlarının çok olmasıyla beraber tek bir anlamı içermemekte.

Dil bilimde paradigma, Ferdinand de Saussure tarafından benzer özellikteki öğelerin sınıflandırılması için kullanıldı. Model ya da kuramsal çerçeve anlamında kullanılabilen bu terim aynı zamanda sınırları belirlenmiş, anlaşılır kılmak, örnek göstermek ve genel anlamda da dünya görüşü anlamına gelir.

Sosyoloji ve sosyal bilimlerde paradigma, kısaca algı anlamına gelir. Bilgi, birikim ve tecrübeyle edinmiş tüm bilinç altı şartlanmalar dahil kişinin bir durumu görme ve algılama şeklidir.

Paradigmanın popülerliğini arttıran Thomas Samuel Khun, Bilimsel Devrimlerin Yapısı kitabında bahsettiği düşünsel çerçeve öğelerini 20 farklı örnek ile anlatır. Thomas Samuel Khun bilimsel paradigmanın anlamını bir formülle açıklamıştır.

• İzlenen ve kontrol edilebilir.
• Sorular konuyla iç içedir ve sağlaması yapılabilmelidir.
• Soruların nasıl sorulması gerektiğidir.
• Sonuçların karşılaştırmalı olarak nasıl yorumlanacağıdır.

Kısaca Khun’a göre bir düşüncenin genel onayı, zaman içinde kabul görülen ilk örnektir. Deneyimleri ve kanıtları içinde barındırır.